Bir kaç yıl evvel Köln’de katılmıştım işçi ve emekçi sınıfların birlik, dayanışma ve mücadele günü olan 1 Mayıs’a. Yağmurlu bir gündü. Buna rağmen coşkulu bir yürüyüş ve miting olmuştu. Dolayısıyla Avrupa’daki 1 Mayıslara yabancı sayılmam. Bu sene, 2023’ün 1 Mayıs’ına ise pekçok arkadaşla birlikte Fransa’da (Strasbourg’da) katıldık. Mitingden ziyade yürüyüş tarzında oldu. Yaklaşık 5 kilometre […]
Kimyasal silahlardan söz ederken bir arkadaş Duisburg’tan söz etmişti. Çeşitli kimyasalların üretildiği bir şehir imiş. Hatta bu kimyasal gazlardan Türkiye ve benzer ülkelere satıldığı da söyleniyor. Demek ki savaşlar sadece savaşın olduğu mekanlardan ibaret değil. Her savaşın ucu “gelişmiş” ve “ilerlemiş” toplumlara dek gerilere gidiyor. Böyle bir konuyu anlamak için Duisburg’u anlamak daha doğrusu meseleye […]
MARX, ENGELS VE HUKUK STUTGART / 23 Nisan 2023 Mehmet Akkaya Hukuk felsefesi yapmak üzere bugün Stuttgart’ta (Almanya) dostlarla bir aradaydık. Hem hukuk felsefesinde hem de felsefe tarihinde bir gezintiydi yaptığımız. Sümer ve Roma toplumlarına ve ayrıca Hitit hukuku ile Roma hukukuna dek genişledi konu. Devrimci avukat Ebru Timtik’in talebini konu ederek başladık. Bilindiği gibi […]
Strasbourg sokaklarında dolaşıyorduk dün. Yanımdaki dedi ki, Türkiye’de bizim köyler neden bu kadar bakımlı değil? Ben de Avrupa’da köyler bu denli pak ve bakımlı olduğu için dedim. Şaşırdı. Şaşırma dedim. Dünya beş yüz yıldır Batı için çalışıyor. Köleler, emekçiler, dünya proletaryası Avrupa için çalışıyor. Sömürge, yarı sömürge ilişkileri ve eşitsiz ticaret türünden terimler bu realiteyi […]
ÜTOPİK DEVLET FELSEFELERİ More, Campenella, Bacon Devlet, söylenenin tersine güçleniyor. NATO’ya girmek için yarış da var. Finlandiya ve İsveç örneklerini görüyoruz. Özgürlükçü devlet söylemde kalırken totaliterlik ön plana çıkıyor. Pekçok siyaset filozofuna bakılırsa Thomas Hobbes’un Leviathan’ı yeniden hortlama eğilimi gösteriyor. Ne var ki bu despotik eğilim ve uygulamalar ezilenlerin mücadele ve direnişini kıramıyor. İki örnekle […]
Kapitalizm de, diğer sömürücü üretim biçimleri gibi devletsiz yapamaz. Aynı zamanda devlet de dinsiz yapamaz. Marx’a göre dinler ve devletler sınıflı toplumlarla birlikte var oldular. Dolayısıyla ancak sınıflar ortadan kalkarsa devlet ve din de ortadan kalkabilir. Marx’ın hem kutsal değerlerden hem de kutsal olmayan (özde aynı) değerlerden söz ettiğini düşünürsek kutsal olmayan dinlerin de komünizmle […]
FARABİ’NİN DEVLET FELSEFESİ Ortaçağ / İslam Düşüncesi Ortaçağ veya İslam dünyası denildiğinde, aydınlanmacı ve ilerlemeci söylem (resmi ideoloji) içinden “karanlık, dinci-gerici” türünden bir yakıştırma söz konusu oluyor. Bu anlayışa bazen sol/sosyalist çevrelerin de angaje olduğu görülebiliyor. Oysa Ortaçağ’a dair bu pesimist yaklaşım gerçekleri yansıtmıyor. İslam dünyasında da felsefe, bilim, aydınlanma, hukuk vardı/vardır. Bu ürünler, elbette […]
Felsefe denildiğinde çoğu insanın aklına geçmişte söylenmiş bir takım soyut, kavramsal ifadeler gelir. Birkaç aksakallı filozof tipi de aynı akla eşlik eder. Aslında bu, ana akım filozoflar üzerinden düşünüldüğünde kısmen doğruluk payı taşısa da esasen yanlış bir ön yargıdır. Nitekim sanat felsefesi, epistemoloji, etik, estetik veya konumuz olan politika söz konusu olduğunda sorun, temelde içinde […]
Devlet sınıflı toplumların ortaya çıkmasıyla birlikte doğmuş bir silahlı, savaşçı, eli kanlı ve aynı zamanda -yasal/hukuki- bir çetedir. Ortaçağ filozofu Augustinus’a göre adi, basit çetelerle devleti birbirinden ayırmak zordur. Onun yazdıklarına göre Büyük İskender, bir korsana sorar, sen denizlerde yağma yapmaktan korkmuyor musun, utanmıyor musun? Korsan yanıt verir: “Sen benim bir tane gemiyle yaptıklarımı bırak, […]
Yaşa yağmura rağmen bir kez daha Newroz alanına aktık, 2023 Newroz’unda (İstanbul-Yenikapı). Devletin psikolojisi biraz yumuşamış gibiydi. Güvenlik, “arkadaşlar” diye hitap ediyor. “Arkadaşlar” da buna olumlu yanıt veriyordu. Havanın soğukluğunu bu şekilde aşmaya ve ısıtmaya çalıştık. Bir çelik yelekli üstümü ararken boynuma sarıldı! Önce şaşırdım tabi, gülümsedim. Bu kadarı da fazla diyecektim ki “kollarınızı da […]