Hafta sonu Malatya-Pütürge’de idik. Basın açıklaması yapmak üzere bir araya gelmiştik. Şiro Çayı üzerine yapılmak istenen “ıslah projesi” protesto edildi. Toplantıyı ve açıklamayı MALÇEP organize edip okurken, birçok arkadaş gibi ben de davetlilerden birisiydim. Yüz kilometrelik bir yolculuk yapıp kapitalizmin delik deşik ettiği dağları aşarak Pütürge meydanına (park) ulaşabildik. Gün içindeki gözlemlere ve yaşananlara ilişkin […]
Çağrışım Psikolojisi ve Aşure
Çağrışım psikolojisini David Hume’un keşfetteği söylenir. Üç alanda çağrışım söz konusu oluyor. Mekanın çağrıştırdıkları, zamanın çağrıştırdıkları ve olayların çağrıştırdıkları. Bunlara ilişkin örnekler vereceğim; fakat başlamadan önce iki noktayı belirteyim. Bir, Ağustos’u Malatya’da geçirdim ve halen de buradayım. Tanıdıklar, dostlar ve arkadaşlar burada olduğumdan haberdar oldukları için pek çok etkinliğe de davet edilmem ve katılmam söz […]
Hiçlik, Tanrı ve Sanatçı
Sanat, düşüncenin form kazanmasına paralel olarak ortaya çıkmış entelektüel bir etkinliktir. Kendi başına değil karşıtlarıyla birlikte ve karşıtlaşarak yoktan/hiçten var edilmiştir. İttifak içinde olduğu diğer düşünce formları politika, bilim ve felsefe de aynı biçimde insan tarafından icat edilmiştir. Başlangıç itibariyle felsefenin, sanat da dahil olmak üzere bilimi ve politikayı içine aldığı varsayılabilir. Sanat, mevcut gerçekliği […]
Romantizm Bas Bas Bağırıyordu
Malatya-Hekimhan’da bir toplantıdaydık (20 Ağustos 2021). Romantizm, siviltoplumculuk, belediyecilik ve kamuculuk gibi konular üzerine düşünmemizi sağlayan tespit, açıklama, analiz ve öneriler yapıldı. Birçok demokratik kurumun birlikte organize ettiği toplantıda üretim, ürün, tüketim, kooperatifçilik, madencilik, doğayı savunma türünden pek çok konu bir araya getirilmişti. Bunca dağınık konuyu belli bir temaya bağlayarak sunmak kolay olmazdı ama konuşmalar […]
Marksizmin Doğa Felsefesi
Doğal Yangınları Sosyal Yangınlara Çevirmek: MARKSİZMİN DOĞA FELSEFESİ Varlık doğanın, doğa da insanlığın evidir. Varlığın önemli bir bölümünü doğa oluşturur da diyebiliriz. Bu yüzden de doğanın varlıkla aynı şey olduğu bile söylenebilir. Doğanın büyük bir bölümü ise dağlardan, ovalardan, denizlerden ve ormanlardan oluşur. Eski insan için doğa bunlarla birlikte Tanrı, insan, akıl ve toplumu da […]
Irkçı ve Milliyetçi İdeolojiler
Tarihsel, iktisadi, sosyolojik ve psikolojik birçok boyutu bulunan milliyetçilik çağımızın, merkezi sorunlarından/belalarından birisidir. Entelektüel alandaki üretimlerin yüklüce bir kesimini devlet, millet (ulus), milliyetçilik, ırkçılık ve faşizm gibi konu ve kavramlar oluşturuyor. Ben çok küçük bir yönüne ilişkin kısaca kanaatimi paylaşmak istiyorum. Marksizm ve milliyetçilik gibi bir konu daha var ki, girmeyi düşünmüyorum. Şu kadarını baştan […]
Klasik Dinler ve Modern Dinler
Din deyince çoğu insan klasik dinleri (Yahudilik, Hıristiyanlık, İslam vs) anlıyor. Bu büyük bir yanılgı ve eksikliktir. Bugün dünyada din dendiğinde ben şahsen klasik dinlerden çok modern dinleri anlıyorum. Yani asıl, aktif ve etkili din Aydınlanma, laiklik, devletçilik, milliyetçilik, bilimcilik, hukukçuluk, ateizm, internet, marka, moda, futbol, çalışma ve tüketme bağımlılığıdır. Bunlara okul, medya, hastahane türünden […]
Sanat ve Toplumsal Bellek
Sanat, günümüzde formunu ve sınırlarını genişleten bir etkinlik olarak yaşamımızdaki yerini koruyor ve üstelik bunu sıklıkla artırmakta olduğu da görülmektedir. Yaşama etkisi bakımından düşünüldüğünde belki de kültürün diğer disiplinleri olan bilim, politika ve felsefeyi de öncelediği ileri sürülebilir. Sanatın, tarihi ve işlevi bakımından düşünüldüğünde, ayrıcalıklı bir yere sahip olduğu anlaşılmaktadır. Zira onun yalnızca modern sanattan […]
Felsefeye 20. Yüzyıl Katkısı
Felsefeye katkının kaynağını, yaşama yapılan katkıda aramak gerekiyor. Felsefenin Gözü’nde bu hafta yaşama ve felsefeye 20. yüzyılda yapılan katkıyı ele almayı planlıyoruz. Emperyalist savaşlar, faşizmler ve Sovyetik devrimlere eşlik eden felsefenin niceliğine ve niteliğine dair bir program olacak… 20. yüzyılda düşüncenin sınırları çok genişledi. Sanat akımları çoğalırken bilim dalları da bir hayli arttı. Düşüncedeki bu […]
Malatya’dan Sosyo-İktisadi Kesitler
Bu hafta (9 Temmuz 2021) tatil yapmak, yakınlarımı görmek ve entelektüel etkinliklerde bulunmak üzere İstanbul’dan Malatya’ya (köye) geldim. Düşünür, filozof, sanatçı ya da bilimci ile tatil kavramını bir araya getirmek zordur. Bedene tatil yaptırsak bile zihne, düşünceye tatil yaptırmak kolay olmuyor. İki üç günlük tecrübeden hareketle Malatya’nın sosyo-iktisadi özelliklerine ilişkin kısa bir değerlendirme yapmak istedim… […]