Tezler Yerel Basında / Malatya Söz Gazetesi
Felsefe Üzerine Genel Tezler adıyla yeni bir kitap daha düşünce dünyamızdaki yerini aldı. Malatya, Takiyettin Mengüşoğlu ile ülkemizin ilk kuşak filozoflarından biri olmuştu. Şimdi felsefenin Mehmet Akkaya ile sürdüğüne tanıklık ediyoruz. Akkaya, yeni kitabında dünyayı kavramanın en eski ve temel disiplinlerinden birisinin felsefe olduğunu söylüyor. Esas olanın dünyayı değiştirmek olduğuna dikkat çeken Akkaya, kitapta anlatılanlar için okurlarına “Anlatılan senin hikâyendir” diye sesleniyor (Belge Yayınları, 2024).
Şimdiye kadar 11 kitaba imza atan Malatyalı düşünür, filozof, yazar Mehmet Akkaya yurtiçi ve yurtdışında yaptığı sunum, panel ve konferanslarla da tanınıyor. Yeni kitabında “Felsefe nedir?”, “Filozof kimdir?” sorularına yanıt ararken kitap, üretim, bilim, din, sanat, Marx ve Marksizm gibi konulara kadar genişliyor. Yazar, yeni kitabında “Aleviler üzerine tezler” başlıklı bir bölüm eklemeyi de unutmamış.
Felsefe Üzerine Genel Tezler, adından da anlaşılacağı gibi felsefe sorununu en genel ve geniş çerçevede ele alarak yazılmış. Kıtabın kısa adının “Tezler” olduğunu düşünmek yanlış olmaz. Tezler derken de, bir aktarma ve tekrardan ziyade, özgün bir düşünceyi temsil ettiği iddiasındadır yazar. Bunun için etkili bir metodoloji, dil ve üslup ile yazıldığı ileri sürülebilir. Felsefe tarihine karşı, felsefi bir tavır alınmış. Platon, Aristo ve Descartes’tan, Spinoza, Hegel ve devamcılarına kadar, birçok büyük filozofa eleştiriler yapılmış. Bu yüzden de bir eleştiri kitabı da denilebilir.
Yazar, felsefe tarihinde bir gezinti yapsa da detaya girmiyor. Düşüncelerini ilkeler ve tezler biçiminde yazmış. Bu tarz yazmanın felsefe geleneğinde olduğuna işaret eden Akkaya, Antikçağ, Ortaçağ ve Yeniçağ felsefeleri üzerine çeşitli tezler yazmış. Felsefeyi üretimle ilişkilendiren yazar, onun doğuş yeri olarak Akdeniz uygarlığını işaret ediyor. Burada da Anadolu ve Mezopotamya önde geliyor. Fırat, Dicle, Nil nehrinin olanakları ile düşünce ve felsefe arasında bağlar kurulmuş. İlginç tezlerden biri de felsefenin, sınıflarla ilişkilendirilmesidir. Akkaya’ya göre felsefe sınıfların ortadan kalkmasıyla sönümlenecektir.
Felsefe Üzerine Genel Tezler adlı kitabında Akkaya, ekonomik ve sosyal temelden hareket ettiğini savunuyor. Ona göre ana akım filozoflar, düşünceden, siyaseten ve dinden, tözden hareket etmişlerdir. Bu türden felsefelere mesafe koyan Akkaya, Marksist çizgide bir felsefe kurmaya çalışırken 9. Tez’de şunları paylaşıyor:
“Marksizm ve tarihsel materyalizm hem modern burjuva felsefelerine hem de postmodern felsefelere karşı mücadele ediyor. Bu iki felsefenin de ortak noktası “modern idealizm” diyeceğimiz bir niteliğe sahip olmalarıdır. Her ikisi de ekonomik ve sosyal temeli dikkate almıyor. Bilim, söylem, aydınlanma, tüketim, bilgi, dil, bilinç, din, anlatı, insan, iktidar, metin, ideoloji, laiklik, eğitim… Bunları merkeze alma, modern ve postmodern felsefelerin ortak yanını teşkil eder. Marksizm içinse üretim, ekonomik ilişkiler, sınıf, sınıf mücadelesi, mülkiyet biçimleri, üretim güçleri, sermaye, artı değer, piyasa/pazar, tarih, toplum ve emek, merkezi konumda yer alır” (Tezler 9).
Felsefe Üzerine Genel Tezler adlı eser Akkaya’nın 11. Kitabı olarak görülüyor. Kitabın girişinde de belirtildiği gibi Marx’ın 11. Tez’ine gönderme yapılmış. Marx, ünlü tezlerinde “Filozoflar şimdiye kadar dünyayı yalnızca yorumladılar oysa dünyayı değiştirmek gerekir” demişti. Yazar da buradan hareketle felsefeyi bir değiştirme kültürü olarak gördüğünü söylüyor. Felsefenin, Sokrates misali toplum içinde, sokaklarda yapılması gerektiğine de vurgu yapılmış. Akkaya’nın, akademi dışında felsefe yapan Spinoza, Sartre, Schopenhauer ve Sokrates’i model göstermesi de düşündürücüdür.
Biyografi
Mehmet Akkaya, 1964’te Malatya’da doğdu. İşletme fakültesini bitirdi. Maltepe Üniversitesi’nde Psikoloji, İnsan Bilimleri ve Felsefe yüksek lisansı yaptı.
Eserleri şunlardır
Düşünceler / Söyleşiler
Bakış
Portreler
Dil Felsefesi
Politikanın Evrimi
Hayat ve Sanat
Epistemolojik Kopuş
Bilgi Kuramı
Din Felsefesi
Hukuk Felsefesi
Felsefe Üzerine Genel Tezler