25 Maddede

Kitabi Kültür, Dijital Kültür ve

KOMÜNİST KÜLTÜR GELENEĞİ

Üç kültür geleneğinin altını çizmek isterim. Bunlar, kitabi kültür, dijital kültür ve komünist kültür geleneğidir. Gelenek tartışmaları eskiden beri canlı ve aktüel olmuştur. Nietzsche, Sokratik kültür geleneğine karşı trajik kültürü savunmuştu. Çağımızda, ana akım kültürlere dijital kültür de eklenmiş durumda. Kitabi kültür ise Sokratik kültürün devamıdır. Dolayısıyla çağımızda kitabi ve dijital olmak üzere iki burjuva kültürü çatışma içindedir.

Öte yandan bunlara karşıt konumda ve alternatif olarak varlığını sürdüren komünist kültür de geri çekilmiş gibi görünmekle birlikte karşımızda duruyor. Onun özgünlüğünü göstermek, merkezi bir sorun olarak felsefenin temel bir görevidir. Burada üç kültür geleneğini ana hatlarıyla karşılaştırmak ve komünist kültür geleneğinin neden hayati öneme sahip ve elzem olduğunu 25 maddede açıklamak istiyorum.

1-Kitabi kültür geleneği, tarım ve sanayi toplumuna tekabül eder. Dijital kültür hizmet sektörü ile ilgilidir. Komünist kültür geleneği ise avcı – toplayıcı üretim tarzından neşet eder. Modern sınıfsız topluma karşılık gelir.

2-Kitabi kültürde “materyalizm”, dijital kültürde “idealizm” etkilidir. Komünist kültür geleneği, “tarihsel materyalizm” olarak farklılık gösterir.

3-Kitabi kültürde ve dijital kültürde değişim / mübadele değeri esastır. Emek gücü ücretlidir. Komünist kültür geleneği ise kullanım değerini hedefler. Ücretli emeğe son verilir.

4-Kitabi kültür geleneği, serbest rekabetçi kapitalizm dönemini, dijital kültür tekelci kapitalizm dönemini (emperyalizm) baz alır. Komünist kültür geleneği ise klan demokrasilerini miras alır, sınıfsız ve sömürüsüz altın çağı hedefler.

5-Kitabi kültürde burjuva demokrasileri, dijital kültürde faşizmler etkilidir. Komünist kültür geleneği ise sınıf mücadelesine dayanır, sınıfsız dünya ve komünizm hedef olarak önplana çıkar.

6-Kitabi kültürde sınıf mücadelesi, dijital kültürde kimlik sorunları dikkat çeker. Komünist kültür geleneği ise sınıfı temel almakla birlikte kimlik mücadelesi (“ezilen” cins, inanç, doğa, ulus) ile ittifak eder.

7-Kitabi ve dijital kültürde hukuki, dini ve ahlaki toplum arayışı vardır. İlki hukuku savunarak ikincisi bunu ihlal ederek yapar. Komünist kültür, hukuka, din ve ahlaka ihtiyaç olmayan evrensel bir insan toplumunun izini sürer.

8-Kitabi kültür geleneğinde mülk, aile, evlilik, aşk ve sevgi vardır. Dijital kültürde ise bunlar sanal dünyaya taşınır ve devam eder. Komünist kültürde, bunlar sönümlenir ve gönüllü, cinsel özgürlük egemen ilişki biçimi haline gelir.

9-Kitabi kültürde kitap, dergi, gazete ve medya egemen haldedir. Denetlenmesi kısmen zordur. Dijital kültürde ilgi, sosyal medyaya geçer. Onu denetlemesi kolaydır. Herşey bir düğmeye basmakla yasaklanır. Komünist kültür açısından kapitalizmin payandası olan bunca kurum, kapitalizmin sonuyla birlikte biter. Baskı ve yasak da gereksiz hale gelir.

10-Kitabi kültür geleneğinde bilinç, dijital kültürde bilgi önem kazanır. Komünist kültür içinde bilgi ve bilincin yerini “sınıf bilinci” ya da “felsefi-ideolojik” bilinç alır.

11-Kitabi kültür köleci, feodal ve burjuva klasiklerine dayanır. Dijital kültür köksüzdür. Amerika kültür tarihi gibidir. Komünist kültür geleneği ise emekçi sınıfların ve ezilenlerin mirasına yani Spartaküs, Bedreddin, Pir Sultan, Köroğlu, Babeuf, Marx gibi değerlere dayanır.

12-Kitabi kültürde emeğe ve insana yabancılaşma kaçınılmazdır. Dijital kültür, bununla birlikte kitaba ve kitabi kültüre de yabancılaşır. Komünist bir kültür ise özdeşlik üzerine kurulur, yabancılaşmaya son verir.

13-Kitabi kültürde “emek en yüce değer”dir. Proletarya sınıf olarak baskındır. Dijital kültür buna da mesafelidir. Prekarya sınıfına işaret edilir. Komünist kültür içinse emek “yüce” bir değer değildir. Ücretli emek sistemine de son verilmelidir.

14-Sinema ve tiyatro gibi sanatlar, kitabi kültür dünyasında salonlarda izlenirken dijital çağda evlerde, ekranlarda izlenmeye başlar. Komünist bir kültür geleneğinde bu türden etkinlikler “izlenen” değil “yapılan / yaşanılan” aktiviteler haline gelir. Herkes üreten, çalışan, aynı zamanda yazan, sanatçı, şair, filozof, bilgin vs olur.

15-Kitabi kültür geleneğinde spor, yapılan bir etkinlik olur. Dijital kültürde izlenen haline gelmiştir spor. Öte yandan bunu, imkanı olan elit bir kesim yapar. Komünist kültür geleneğinde ise spor “yapılan” bir etkinliktir. Üstelik bu herkes içindir: Kitle sporu.

16-Kitabi kültürde “sağlıklı beslenme”, dijital kültürde “karın doyurma” alışkanlığı baskındır. İlkinde “doğal” beslenme kısmen vardır. Dijital koşullarda doğal beslenme ürünleri yoktur. Komünist kültür ortamında beslenme doğal ürünlerle gerçekleşir ve “herkesin” eşit koşullarda sağlıklı beslenmesi söz konusudur.

17-Kitabi kültür geleneğinde örgütlü birey, dijital kültürde sorumsuz, “özgür” birey vardır. Komünist kültür ortamı ise örgüte ve bireye son verir. Çünkü örgütlü veya sorumsuz bireyler değil özgür insanlar vardır.

18-Kitabi kültür geleneğinde canlı, somut eğitim kurumları vardır: Cami, okul, kilise, üniversitesi vs. Dijital kültürde, kurumların yerini sanal platformlar alır. Komünist kültürde ise her türden eğitim kurumuna son verilir. Okulsuz toplum ilkeleri geçerlidir. Her mekan okul işlevi görür.

19-Kitabi kültür ortamında şans oyunları ve işlenen suçlar topluma aittir. Dijital kültürde kumar gibi alışkanlıklar da vardır ve bunlardan birey sorumludur. Komünist kültürde bunların yerini her türden güzellik yaratan alışkanlıklar ve duygular alır.

20-Kitabi kültür dünyasında kitap ve kütüphane dikkat çeker. Dijital kültürde telefon, internet vs vardır. Komünist bir kültürde ise bunların yerini, sokaklar, doğa ve toplum alır.

21-Kitabi kültürde bütünsel bakış vardır. Dijital bakış ise parçalı görür. İlkinde diyalektik vardır. İkincide analitik yöntem etkilidir. Komünist kültürde her türden bilme veya bilinç, “değiştirme kültürü”ne evrilir. İnsanlığa hizmet ettiği kadar değerlidir.

22-Kitabi kültürde nitelik ve yaratma vardır, dijitalde ise nicelik yani, hız ve çok sayıda üretme önemlidir. Komünist kültür ise diyalektikçi olduğu için ilkini esas, ikinciyi tali olarak, birlikte ele alır.

23-Kitabi kültür geleneği, modern döneme, dijital kültür post modern döneme eş düşer. Komünist kültür ise Sovyetik yönetimleri referans almakla birlikte esasen sınıfsız toplumun kültürüdür: Kültür sönümlenir.

24-Kitabi kültürde doğal zeka, dijital kültürde yapay zeka ağırlık kazanır. Komünist bir kültürde zeka ayrımına son verilir. İnsan zekası bir bütündür. Zıtların çelişkisi zıtların birliğine dönüşür.

25-Kitabi kültür dönemi, “akıl çağı”na tekabül ederken dijital kültür “algı çağı”na karşılık gelir. Komünist kültürde bunlar aşılır. Akıl, gerçeklikle eşleşir. Teori, pratikle bütünleşir. Her türden karşıtlık son bulur, özdeşlik hüküm sürer.